روش صحیح تعویض روغن گیربکس اتومات خودروهای سواری

تعویض روغن گیربکس اتومات خودروهای سواری فقط در حالتی که گیربکس کاملا گرم باشه انجام میشه و تقریبا شامل تخلیه حدود 5 تا 8 لیتر روغن گیربکس (بسته به مدل خودرو) و جایگزین کردن اونه .

اگر فقط از طریق تخلیه روغن از پیچ کارتر گیربکس اقدام کنیم فقط 3تا 4 لیتر از روغن تخلیه و تعویض میشه و چون همه بخشهای گیربکس اتومات کامل تخلیه نمیشه ( روغن گیربکس اتومات در سه بخش شامل کارترگیربکس+ خودگیربکس+تورک کانورتر جریان داره). در اینحالت روغن کثیف قدیمی با و روغن تازه و نو باهم مخلوط میشن و جرمها و کثیفیها داخل گیربکس میمونه و کیفیت روغن پائین میاد !

بهمین دلیل این فرایند توسط دستگاه خودکار دارای پمپ و مکنده صورت میگیره (از یک طرف روغن تخلیه و از طرف دیگه جایگزین میشه) . معمولا در دستگاههای مدرن چیزی حدود 3 تا 4 لیتر روغن گیربکس هم حین فرایند تعویض برای شستشو و تخلیه مجموعه گیربکس مصرف و دورریز میشه(که به اینکار فلاشینگ گیربکس میگن.

 

 باید عرض کنم در صورت در دسترس نبودن دستگاه خودکار روشهای دستی تهاجمی تر توسط مکانیکها استفاده میشه که در صورت خبره نبودن مکانیک آسیب رسونه.

نکته مهم: بعد از یکی دوبار تعویض روغن گیربکس باید دفعه سوم کارتر گیربکس بازشه و فیلتر روغن داخل گیربکس هم عوض شه .

اغلب نمایندگیهای بزرگ خودروئی دستگاههای خودکار فلاشینگ رو دارن و نمایندگیهای کوچک و تعمیرگاههای ساده یا تعویض روغنیها ندارن یا دستگاههای ساده ای دارن ولی تخصص لازمه انجام دقیق اینکارو ندارن !

نکته : دستگاههای خودکار پیشرفته تر تعویض روغن گیربکس فقط بر مبنای اندازه گیری میزان روغن تخلیه شده کار نمیکنن  بلکه ضمن ارائه مدل خودرو به دستگاه میزان روغن لازمه برای پر کردن و و روش بهینه فلاشینگ اتومات انجام میشه .

 

 

روش تعویض روغن جعبه دنده اتومات بدون دستگاه که من بهش میگم تهاجمی تر:

باز کردن لوله تخلیه روغن از گیربکس به رادیاتور خنک کننده بیرونی گیربکس و روشن کردن خودرو و قرار دادن اون در حالت N  بمنظور بکار افتادن پمپ روغن  داخل گیربکس و تخلیه کامل از لوله جدا شده !!!!

سپس تخلیه کارتر گیربکس و بستن لوله سرجاش و بستن پیچ کارتر و پر کردن گیربکس با مقدار مناسب روغن به تناوب و کم کم تا فول شدن سیستم .

خودتون میبینید که در این روش پمپ گیربکس روغنی رو که مایه حیات اونه کامل به بیرون تخلیه میکنه و تا زمان جایگزین کردن روغن به داخل سیستم و گردش روغن سر جاش گیربکس ثانیه هائی خشک کار میکنه !!!!

در روش فلاشینگ خودکار گیربکس با دستگاه اما .... روغن از یک پمپ وارد و از یک مجرا خارج یا به بیرون مکیده میشه  👍👍👍  یعنی در هیچ حالتی حتی یک لحظه گیربکس بی روغن نمیمونه و ضمنا همه قطعات داخلی  گیربکس در اثر فشار مایع کاملا شستشو هم میشه 👍👍👍

چند نکته کلیدی : اگر گیربکس گیج کنترل سطح روغن داره باید پس از تعویض روغن با دستگاه و چندین بار تعویض دنده درجا در همه حالتهای N D R W و .... و چند صد متر رانندگی مجددا سطح روغن بازبینی و در صورت نیاز جهت فول کردن گیربکس مطابق گیج سرریز صورت بگیره . اما اگر گیربکس گیج نداره باید مهره کنترل سطح روغن روی بدنه گیربکس پس از اینکارها باز و اونقدر روغن سرریز شه تا خروج روغن از سوراخ سطح روغن بصورت چکه چکه فول بودن و اضافه نبودن رو تائید کنه.

در خاتمه : کم بودن سطح روغن داخل گیربکس اتومات و عدم انتخاب نوع مناسب روغن مصرفی مطابق توصیه سازنده خودرو شدیدا به گیربکس آسیب میرسونه.

تفاوت واژه های گشتاور Torque با اسب بخار HP تولیدی موتور خودرو

1-      گشتاور (تورک) از حاصل ضرب نیرو در فاصله (طول اهرمی) به دست میاد ، مثلا وقتی با یک آچار یک مهره را سفت میکنیم طول دسته آچار و نیروی وارده به آن تولید گشتاور لازم برای محکم کردن مهره میکنه. همین مورد در داخل موتور خودرو هم اتفاق میفته یعنی نیروی تولید شده در اثر احتراق سوخت داخل سیلندر به پیستون فشار آورده و نیرو توسط شاتون به بخشی از میل لنگ وارد میشه که فاصله یاتاقان روی میل لنگ که نیرو بهش منتقل شده تا محور مرکزی میل لنگ همون اهرم یا فاصله است . همچنین نیروی وارده از موتوربه گیربکس توسط تغییر اهرمی نسبت انتقال نیرو یا همون سایز دنده ها به گشتاور بیشتر در دنده های سنگین یا گشتاور کمتر در دنده های سبک تبدیل میشه .

پس براحتی با تغییر قدرت نیرو یا افزایش طول فاصله اهرم میشه گشتاور رو زیاد یا کم کرد .

2-      اسب بخاراز حاصل ضرب گشتاور در دور موتور به دست میاد مثلا برای اینکه با یک خودرو از یک نقطه با سرعت بیشتر به نقطه دوم برسیم نیاز به قدرت یا همون اسب بخار بیشتر داریم و باید دور موتور یا گشتاور رو بالاتر ببریم . به زبان ساده تر برای اینکه سرعت و قدرت بیشتری در اختیارمون باشه باید یا موتور و گیربکس بزرگتر و قویتری در اختیار داشته باشیم یا با افزایش دور موتور و تغییر ساختار موتورو گیربکس یا  افزایش دورموتور و فشار آوردن به موتور کوچکتر و ضعیف تر به اسب بخار لازمه دست پیدا کنیم .

مثال 1 : اگر دو خودرو با مشخصات زیر رو با هم مقایسه کنیم :

-          موتور خودرو اولی بزرگتر و سنگینتره و 200 اسب بخار قدرت با 100 نیوتون متر گشتاور تولید میکنه

-          موتور خودرو دومی کوچکتر و سبکتره و فقط 100 اسب بخار قدرت و 200 نیوتن متر گشتاور میتونه تولید کنه

درمقایسه میزان سرعت همیشه خودروئی که اسب بخار بیشتری داره برنده است چرا که بدلیل بزرگ تر بودن امکان طراحی گیربکس بزرگتر و استفاده از قابلیت اهرم برای افزایش گشتاور تولیدی موتور وجود داره. درسته که موتورخودرو کوچکتر گشتاور بیشتری تولید میکنه و وزنش هم کمتره اما امکان بهره گیری از گیربکس بزرگتر ب توانائی بالاتر رو نداره .

مثال 2 : اگر قدرت بدنی یک انسان بالغ رو ثابت فرض کنیم همین انسان با استفاده از اهرم میتونه وزنهای بزرگتر و وزنه های بیشتراز توانش رو جابجا کنه یا قدرت بالاتری با بکار گیری ابزار دسته بلندتر اعمال کنه  یعنی گشتاور بیشتری رو در اختیار بگیره .

جمع بندی : خودرو در هر دنده ای که حرکت میکنه در یک محدوده خاص به حداکثر گشتاور در اون دنده میرسه و بعد از اون با افزایش دور موتور (گازدادن) تا جائی که برای موتور ممکن باشه به اسب بخار بالا تری میرسه . اما از یک نقطه به بعد همچنان که بخاطر محدودیتهای توان و طراحی موتورگشتاور دیگه بالانمیره ، اسب بخار یا توان هم به محدوده خاصی که برسه دیگه بالاتر نمیره و به حداکثر ممکن میرسه .

 

بدیهی است که هیچ موتوری نمیتونه با حداکثر گشتاور و حداکثر دورموتور و حداکثر اسب بخار تولیدی مدت خیلی زیادی دوام بیاره و برای افزایش عمر موتور نباید بطور دایم به محدوده های Red Line نزدیک شد یا از حداکثر توان موتور استفاده کرد. تنوع ضرایب دنده گیربکس و لزوم تغییر بموقع دنده راههائی است که حداکثر کارائی ممکنه رو در کنار کمترین آسیب به موتور در کنار مصرف بهینه تضمین میکنه .

نکته ای در مورد تعویض فیلتر بنزین

در یک خودرو نو صفر کیلومتر که باک پلاستیکی (پلیمری) یا حتی فلزی و از ابتدا تمیزی داشته حتی با وجود کیفیت پائین یا وجود آلودگی در بنزینهای مصرفی چون آۀودگی و امکان زنگ زدگی کف باک اصلا وجود نداره ، اگر هیچگاه اجازه ندیم باک کامل خالی بشه و اغلب باک رو تا نصف یا یک سوم که شد دوباره پرکنیم امکان ورود ذرات آلودگی به پمپ و از اونجا به فیلتر بنزین و در نتیجه نیاز به تعویض فیلتر به شدت پائین میاد .

یعنی فیلتر بنزین در این شرایط حداقل 50000 کیلومتر یا 2 سال اول تمیز میمونه و نیاز به تعویض نداره .

اما درصورتی که این نکات سوختگیری رعایت نشه بعلت لت خوردن ناخالصیهای بنزین جمع شده در کف باک در وضعیت باک خالی  و ورودشون به فیلتر باید فیلتر بنزین رو حتی در سال اول استفاده از خودرو و حداکثر هر 20000 کیلومتر عوض کرد .

چرا کولانتها (ضد یخ ضد جوش) با رنگهای مختلف تولید میشوند

تولید کنندگان کولانت با توجه به ترکیب شیمیائی مایع خنک کننده یا با توجه به نام برند خود اقدام به تولید کولانت با رنگهای مختلف میکنند (پس : صرفا رنگ ملاک انتخاب نوع کولانت مناسب نیست).

کولانتهای با ترکیبات شیمیائی متفاوت رو نباید با هم ترکیب کرد چون باعث خوردگی و رسوب و کاهش عملکرد ضدیخ میشه پس صرفا از روی رنگ نباید در مورد ترکیب شیمیائی کولانت و مناسب بودن برای سرریز به ماشین قضاوت کرد .

1-ساده ترین ترکیب کولانت ها معمولا غیر ارگانیک سبز رنگ و در موتورهای نسل قدیمی کاربرد دارن Inorganic Additive و عمر مفیدی در حدود 2 سال دارند .

2-نوع دوم OAT  تکنولوژی ارگانیک اسید  هستند که در موتور ام جی 360 هم استفاده شده . این کولانتها از فلزات بخوبی حفاظت میکنند و طول عمر مفیدشون 5 ساله و معمولا برنگ قرمز نارنجی یا صورتی و به ندرت آبی و سبز عرضه میشن .

3-نوع سوم  ترکیبی و ارگانیک به نام هایبرید ارگانیک اسید HOAT است این کولانتها ترکیبی از قابلیتهای دو نوع قبلی با فناوری خاص هستند و رنگشون نارنجی یا زرده .

بهترین و کاراترین ترکیب کولانت همونیه که سازنده در دفترچه خودرو توصیه کرده و بهترین غلظت برای استفاده در موتور ترکیب کولانت و آب مقطر به نسبت 50 درصده .

هشدار میدم که انواع مختلف کولانت نباید با هم مخلوط بشن چون باعث خوردگی قطعات شده و درون موتور رسوب میکنند و خواص انتقال حرارتی کولانت از دست میره پس در سرریز کولانت رقیق شده به رادیاتور یا منبع انبساط دقت کنید . یادتون نره کولانت ها بشدت سمی هستند و از تماسشون با پوست و ریختنشون در محیط باید جلوگیری کنید . حتی ریختن کولانت در چاه جذبی و فاضلاب هم اشتباهه چون وارد آبهای سطحی و زیر زمینی میشه و در نهایت خودمونو مسموم میکنه . بهترین کار تحویل کولانت مصرف شده به تعویض روغنی برای بازیافته !!!

کولانتها بعلت شیرین بودن و بوی طبیعی خاص خودشون بشدت نظر حیوانات اهلی خانگی خصوصا سگ و گربه رو بخودشون جلب میکنن و اگر در دسترس این حیوانات حتی در جوی آب قرار بگیرند آشامیده شده و بعلت سمیت بالا باعث مرگ اونا میشن .
لذا باید خیلی مراقب این موضوع باشیم

کنترل کیفیت مایع خنک کننده موتور (ضد یخ)

نکته کاربردی مهم :
اگر یک زمان براتون پیش اومد که به کیفیت مایع خنک کننده موتور ماشینی که در اختیار دارید شک کردید و خواستید امتحان کنید که آیا خاصیت ضد یخ خودش رو هنوز به حد کافی برای فصل زمستون حفظ کرده یا میزان کافی ضدیخ ضد جوش در مایع خنک کننده هست :
مقدار خیلی کمی (مثلا 20 سی سی ) از مایع خنک کننده موتور رو از داخل منبع انبساط یا موقعی که موتور سرده از داخل رادیاتور با بازکردن درب رادیاتور با سرنگ یا لوله بردارید و داخل یه لوله یا استکان شیشه ای بریزید و تو فریز قرار بدید .
اگر پس از نیم تا یکساعت مایع خنک کننده بصورت قالبی و تخته یخ زد مایع خنک کننده یا رقیقه یا کیقیت لازم رو نداره و باید تعویض بشه اما اگر بصورت خمیری یخ زد کاملا مورد تائیده .