درباره درب رادیاتور

یکی از قطعات مهم و حیاتی سیستم خنک کننده هر خودرو درب رادیاتور اونه. درب رادیاتور محلی برای کنترل سطح مایع و پر کردن یا سرریز مایع خنک کننده و بررسی کیفیت مایع داخل رادیاتور خودروست و هم بعنوان یک سوپاپ اطمینان فشار مجموعه سیستم خنک کننده موتور رو کنترل میکنه.

به عکس قطعات درب رادیاتور دقت کنید.

اگر درب رادیاتوربه هر دلیلی درست بسته نشه یا خراب باشه (خرابی واشرهای آب بند یا فنرو والو تخلیه) فشار لازمه درون سیستم خنک کننده تامین نمیشه یا خیلی بالا میره یا نشتی اتفاق میفته و موتورآسیب جدی میبینه .

بهترین کار اینه که بصورت دوره ای برای کنترل وضعیت سیستم خنک کننده به نگاه کردن به منبع انبساط و مایع درون اون بسنده نکنید و موقعی که موتور کاملا سرده درب رادیاتور رو با احتیاط باز کنید و سطح مایع داخل رادیاتور رو کنترل کنید که پرباشه و کدرنشده باشه!!

مایعات خنک کننده به مرور خاصیتشون (ضد خوردگی و ضد کف و ضد جوش و ضد یخ و ...) رو از دست میدن و کدر میشن . (کدرشدن مایع نشونه خوردگی و حل شدن فلزات مجاری موتور درون مایعه) .

در بیشتر خودروهای مدرن مایع خنک کننده از نوع OAT ارگانیک اسید با طول عمر بالاست اما هر 3 سال یکبار یا هر وقت زیاد کدر شده باشه بایستی حتما تخلیه و تعویض بشه.

مراقب باشید مایع خنک کننده پاشیده شده روی رنگ یا قطعات موتور و ...رو فورا با آب شستشو بدید چون برای رنگ و قطعات فلزی دیگه خورنده است .

اشتباه رایج در مورد عدم لزوم گرم کردن اولیه موتور - warmup

متاسفانه این مطلب اشتباه در مورد عدم لزوم گرم کردن اولیه موتور اونقدر در بین مردم و سایتها دست به دست شده که بصورت یک امر درست و عادی ، حتی بین برخی مکانیکهای خودرو در اومده . خدا رو چه دیدی شاید اونهائی که میدونن و چیزی نمیگن هدفشون این باشه که ماشینها زودتر از موعد نیاز به تعمیر پیدا کنن و شغلشون پر رونق تر بشه !!!

در مجموع درست نیست از هیچ نوع وسیله نقلیه موتوری قبل از اینکه به دمای عملیاتی برسه استفاده کرد خصوصا وقتی هوا سرد باشه .
دمای عملیاتی یعنی بدنه سیلندر و پیستون و بلوک موتور و همچنین گیربکس گرم بشن و به دمائی برسن که بهینه تر کار کنن .
چون فلزات و قطعات متحرک موتور پس از گرم شدن تغییر سایز میدن و قطعات بهتر و فیت تر کنار هم حرکت میکنن و روانکارها هم در دمای عملیاتی بهتر عمل میکنن .

یک نکته در خاتمه : تقاوت در خودروهای کاربراتوری و انژکتوری صرفا در نحوه تامین سوخت موتور اوناست و نمیشه گفت خودرو کاربراتوری نیاز به گرم کردن داره و انژکتوری نداره .
ضمنا گرم کردن به این معنا نیست که مدت زیاد موتور خودرو درجا کارکنه بلکه همینکه دورموتور به حالت عادی نزدیک بشه و موتور احیانا لرزش و سروصدای اولیه رو نداشته باشه  میشه فهمید موتور گرم شده مثلا در مورد ام جی 360 دور موتور آرام بدون گاز دادن 750 تا 800 دور در دقیقه است .

کسی که اغلب با موتور سرد حرکت کنه بعلت مواردی که گفتم استهلاک ماشینش رو بالاتر برده و بیشتر باید آقای مکانیک رو ملاقات کنه و همچنین کسی که دایم از ماشینش در مسافتهای کوتاه شهری استفاده کنه و اجازه گرم شدن کامل به موتور و روغن موتور نده هم همین بلا سرش میاد .

نکات بسیار مهم در مورد عملکرد توربوشارژر (مشکلات توربو و بوست توربو)

در مورد نحوه عملکرد توربو و تشخیص مشکلات اون سئوالات زیادی پرسیده میشه ، بنده سعی میکنم بصورت خیلی ساده مکانیزم عملکرد این قطعه turbocharger رو در ام جی 360 توضیح بدم تا در شناخت و عیب یابی کمکتون کنه و بتونید عیب توربو رو از سایر عیوب جدا کنید .
با این فرض شروع میکنم که همه دوستان میدونن که توربوشارژر با گازهای داغ خروجی موتور خودرو به گردش در میاد و از انرژی این چرخش برای چرخوندن کمپرسور خودش و فشرده سازی هوا و تزریق به موتور استفاده میکنه (حتما اصطلاح سیستم پرخوران رو شنیدید که ترجمه فارسی توربوشارژره)

1- در بخش داغ توربو یعنی توربین که گازهای خروجی موتور ازش عبور میکنه دریچه ای فلزی به نام wastegate وجود داره که وقتی توربو فعال نیست همیشه بازه و گازهای اگزوز از اون طریق تخلیه میشه و بهمین دلیل برای چرخش پره های توربین توربو گازهای خروجی اگزوز فشار کافی نداره .

2-یک قطعه دارای اهرم کشنده بنام actuator به بسته شدن این دریچه کمک میکنه تا گازهای اگزوز به بیرون تخلیه نشه و به مسیر پره های توربو هدایت و فشار بوست توربو بالابره و توربو فعال بشه.

3-چیزی که مکش یا خلا، لازم رو برای فعال کردن اکتویتور و بستن دریچه وست گیت فراهم میکنه مکش هوا توسط خود موتور خودروست .
4-بین خلا، تولید شده توسط موتور و اکتویتور قطعه دریچه برقی یا دریچه کنترل الکترونیکی بنام سلونوئید بوست کنترلر یا Boost Pressure Control Valve قرار گرفته که تحت فرمات کامپیوتر خودروست .

در نتیجه در دور موتور خاصی که برای موتور تعریف شده این سیستمها دریچه وست گیت رو میبندن و توربو فعال میشه اما اگر نشتی در اتصالات لوله های هوای توربو تا موتور و لوله های خلا، متصل به بوست کنترلر اتفاق بیفته یا بوست کنترلر خراب شه یا کامپیوتر خودرو بخاطر نقص فنی حاد موتور و گیربکس قطعه بوست کنترلر رو غیر فعال کنه دریچه وست گیت بسته نمیشه و بوست توربو بالا نمیره و عملا مردم میگن ماشین دچار افت توان شده

پس فراموش نکنید که لوله های هوائی که از دریچه گاز (محل مکش موتور) و بدنه کمپرسورتوربو (محل تولید فشار منفی) و کلا لوله های متصله توربو اگر نشتی داشته باشه حالا هرجا .... خلا، از بین میره و مکانیزم مختل میشه .
لوله های باریک متصل شونده به بوست کنترلر انتقال دهنده فشار خلا، هستن
و خود بوست کنترلر شیر برقی باز و بسته کننده جهت تنظیم میزان خلا، و در نتیجه تنظیم میزان بستن یا باز شدن دریچه تخلیه wastegate .

یه نکته کاربردی :
برای تشخیص نشتی هوا در لوله ها از دستگاه دودزا که دود غلیظ تولید و با فشار بداخل لوله ها میدمه استفاده میشه و برخی مکانیکها از دود سیگار برای تشخیص نشتی لوله های هوا استفاده میکنن ....
خنده داره اما هست ...!!!

دلائل اصلی خرابی (سوختن) شمع موتور

👆👆👆سمت چپی نشتی کمپرس موتور به اطراف شمع بخاطر شل بستن شمع یا خرابی واشر شمعه و سمت راستی نشتی از داخل بخاطر خرابی یا بی کیفیتی شمع یا خیلی سفت کردن شمع موقع بستن روی موتور که موجب خرابی و نشتی شمع از داخل شده

چون بارها دیدم که بحث سوختن شمع موتور بین افراد مطرح میشه بد نیست که دلائل اصلی خرابی شمع رو طبق اطلاعات مرجع و تجربیات خودم اینجا توضیح بدم .

مهمترین دلائل خرابی (سوختن) شمع :

1-عدم نصب صحیح شمع . یا سفت کردن بیش از حد رزوه شمع بعلت خراب کردن واشر و رزوه یا شل بسته شدن شمع و انتقال حرارت 500 تا 800 درجه ای احتراق موتور به بدنه و چینی شمع (90 درصد عامل سوختن شمع اینه)

2-عدم تنظیم فاصله گپ الکترود شمع همه سیلندرها به یک اندازه و طبق استاندارد توصیه شده خودروساز

3-استفاده از شمع نامناسب با مشخصات فنی و ضریب حرارتی غلط

4-سوخت نامناسب و آلودگی یا مواد شیمیائی آسیب رسان در سوخت یا افزودنی های مصرفی غیر استاندارد داخل باک

5-نصب شمع فیک و بی کیفیت .

عوض کردن شمع کار ساده ای به نظر میرسه اما نکات کلیدی مهمی داره که رعایت نکردنش شدیدا به موتور آسیب میزنه ، مثلا تعویض شمع باید فقط و فقط با موتور سرد انجام بشه !!!! و میزان سفت کردن شمع با آچار تورکمتر طبق استاندارد خودروساز یا توسط مکانیک با تجربه !!!!

واماندگی در اثر نقص فنی limp mode

اگر موقع رانندگی با وضعیتی روبرو شدید که چراغ چک انجین روی داشبورد روشن شده یا چشمک میزنه و همزمان ماشین دیگه توان حرکت نرمال رواز دست داده و دور موتور رو نمیشه بالا برد، بدونید که به این حالت که یک عکس العمل ایمنی ECU خودرو برای جلوگیری از خسارت بیشتره ، Limp mode گفته میشه.

مثلا اگه ECU تشخیص بده که فشار بوست توربو بیشتر یا کمتر از حد مجازه فورا حالت لیمپ فعال میشه تا توربو آسیب نبینه.

حالت limp mode کمک میکنه تا ماشین با کمترین خسارت به قطعات داخلیش آرومتر حرکت کنه و به تعمیرگاه برسه...

بروز هر خطای مهم و حیاتی این حالت رو فعال میکنه و در نتیجه فعال شدن لیمپ مود اتفاقات زیر میفته :

1-قدرت و توان موتور بشدت افت میکنه  2-دورموتور رو نمیشه از 2500 تا 3000 بالاتر برد  3-گیربکس اتومات به حداکثر 3 دنده اول محدود میشه  4-چراغ چک انجین روشن میشه یا چشمک میزنه

اما دلائل فعال شدن وضعیت limp mode :

1-کنترل بوست موتوربالاتر یا پائینتراز مجاز  2-خرابی یک یا چند سنسورموتور 3-خرابی قطعات داخلی موتور  4-مشکلات سیم کشی خودرو   5-مشکلات گیربکس    6-مشکلات حاد سیستم ترمز

راه حل: خواندن کدهای خطا از حافظه خودرو توسط دستگاه اسکنر- دیاگ و رفع نقص فنی در اولین فرصت ممکن.

اگر ماشین در جاده دچار حالت لیمپ مود شد و دسترسی به تعمیرگاه ندارید . فورا توقف کنید و همه جای ماشین رو زیر و رو بازدید کنید و دنبال نشتی مایعات و دود یا صدای اضافه بگردید . اگر همه چیز عادی بنظر رسید تا تعمیرگاه به آرامی رانندگی کنید اما اگر کوچکترین مشکلی توجهتون رو جلب کرد ماشین رو خاموش کنید و حرکتش ندید و فورا به امداد جاده زنگ بزنید.

سئوال : آیا رانندگی در وضعیت limp mode خطرناکه ؟  پاسخ : بله چون دلائل ایجاد این حالت مشکلات فنی شدیده!

نکته مهم : هرگز به حرف کسی که تجربه مشابه داشته در مورد علت بروز limp mode گوش نکنید چون مشکل هر ماشینی با ماشین دیگه ممکنه متفاوت باشه و تحلیل کد خطاست که علت رو مشخص میکنه !!!