مکانیزم قفل شدن دست دنده خودروهای گیربکس اتومات در حالت پارک

مکانیزم قفل شدن دنده خودروهای گیربکس اتومات در حالت پارک P به دو صورت اتفاق میفته

اولی مکانیزم مکانیکی و الکتریکی داخل خود دست دنده که توسط دکمه روی لور متصل به سلونوئید شیفتر (کشنده الکتریکی) برای عقب راندن یک زبانه پلاستیکی داخل مجموعه دست دنده داخل کابین عمل میکنه و وقتی از کار بیفته مثلا سلونوئید یا دکمه یا سیم کشی خراب بشه یا نقص فنی بزرگ در کامپیوترهای خودرو تشخیص داده بشه و زبانه پلاستیکی کنار نره باید قاب تزئینی دور دست دنده رو باز کرد و با فشار دادن دکمه پلاستیکی مکانیکی معمولا سفید رنگ زیر قاب تزئینی زبانه پلاستیکی قفل رو بصورت دستی کنار زد  لور رو آزاد کرد. (این مکانیزم امنیتی زبونه پلاستیکی قفل داخل لور دنده برای این تعبیه شده که راننده اشتباها دنده ها رو حین حرکت به عقب یا پارک عوض نکنه و برای جابجائی بین PوR و Dنیاز به گرفتن دکمه روی دست دنده داشته باشه پس هرگز حین حرکت و رانندگی کردن دکمه روی دست دنده اتومات رو برای تعویض دنده نباید فشار داد)

اما مکانیزم اصلی قفل در حالت پارک در داخل پوسته گیربکس اتومات قرار داره و جابجائی بین حالتهای P یا D و R بصورت مکانیکی یعنی توسط سیمی مکانیکی مثل سیم کلاچ بین اهرم دست دنده (lever) و اهرمی در گیربکس منتقل میشه. (قفل شدن این مکانیزم مکانیکی داخل گیربکس به ندرت موقع پارک در سراشیبی بدون استفاده از ترمزدستی یا خرابی گیربکس اتفاق میفته)

نکته : موقع تصادف یا ضربه بدون آسیب فیزیکی به گیربکس ، بعلت بروز کدهای خطا در سیستم نظارت الکترونیکی خودرو امکان آزاد شدن مکانیزم دست دنده داخل کابین توسط ECU  ها موقتا غیر فعال میشه  یعنی سلونوئید الکتریکی زبانه پلاستیکی داخل لور کابین کنار نمیره  و در نتیجه فقط لور یا دست دنده قفل میشه و ربطی به گیربکس نداره ، روش آزاد کردن دست دنده قفل شده رو بالاتر توضیح دادم و هر روش دیگه ای باعث آسیب رسوندن به قطعات میشه .

علل تقه زدن گیربکس های اتومات

رایج ترین ایرادی که مالکین خودروهای دنده اتومات  ازش گلایه دارن همین تقه زدنه و این مشکل به فشار روغن و کیفیت و سلامت قطعات داخلی گیربکس مربوط میشه.

برای اینکه در مورددلائل تقه زدن بیشتر بدونید و دانش فنی تون بالاتر بره فایل ویدئوئی که یکی از تعمیرکارای گیربکس اتومات تهیه کردن رو اینجا براتون میفرستم .
با تذکر این نکته که تقه زدن اگه فقط در حد تکونهای ملایم گیربکس موقع تعویض دنده یا حرکت باشه ایراد جدی نداره و تقریبا همه گیربکسهای اتومات این مشکل رو کما بیش دارن و با سبک رانندگی میشه کمی ازش اجتناب کرد و حتی میشه باهاش کنار اومد اما اگه تقه زدن گیربکس با صدای شدید همراه بشه و تکونهای شدید به گیربکس و ماشین منتقل کنه باید برای تعمیر گیربکس هر چه زودتر اقدام کرد !

فایل ویدیوئی علل تقه زدن گیربکس اتومات (این کاملترین توضیح کارشناسانه و فنی در مورد ایراد تقه گیربکس اتوماته که من تا امروز دیدم) :

در تکمیل فرمایشات این کارشناس محترم باید عرض کنم نگهداری از گیربکسهای اتومات و سبک رانندگی صحیح به همراه سرویس و نگهداری بموقع شامل تعویض بموقع و دوره ای روغن و فیلتر گیربکس و استفاده از بهترین روغن توصیه شده در فواصل زمانی توصیه شده باعث میشه عمر قطعات گیربکس بالاتر بره و مشکلاتش کمتر بشه

دلایل عدم تعویض دنده در گیربکسهای اتومات

دلیل اینکه گیربکس اتومات با وجود قرار دادن لور دنده در حالتهای مختلف D, R , S و ... دنده رو عوض نمیکنه و ماشین حرکت نمیکنه اینه که :
ابتدا فرامین ارسالی توسط راننده با حرکت دسته دنده پس از پردازش توسط کامپیوتر خودرو جهت تعویض دنده گیربکس به شیر های برقی داخل گیربکس ارسال میشه و این شیرهای برقی مربوط به هر دنده فعال، یعنی باز یا بسته میشن .
اما مکانیزم تعویض دنده ها کاملا وابسته به فشار روغن پشت شیربرقی های داخل گیربکسه که پمپ روغن گیربکس با روشن شدن موتور خودرو و چرخش شفت گیربکس دایم اونو تامین میکنه .

حالا اگه روغن کم باشه و یا کیفیتش بشدت پائین اومده باشه طوری که فشار روغن تامین نشه تعویض دنده ای هم اتفاق نمیافته و ماشین حرکت نمیکنه یا گیربکس تقه میزنه.

البته نقص در مکانیزم الکترونیکی و فرمانهای ارسالی به گیربکس یا نقص در شیر برقیهای داخلش هم همین علائم رو داره.

عمر گیربکس به کیفیت و تازگی و سطح صحیح روغن داخل اون بستگی داره و کم شدن روغن در اثر نشتی یا سطح پائین روغن در اثر بی دقتی تکنسینها در پرکردن روغن یا  کثیف شدن بیش از حد روغن یا بخار شدن اون اگر روغن بی کیفیت باشه حتما عمر قطعات گیربکس رو پائین میاره.

دو نکته بسیار مهم در مورد گیربکس اتومات

چون روشن شدن موتور خودرو با چرخاندن شفت گیربکس باعث بکار انداختن پمپ روغن داخل گیربکس اتومات میشه و این امرعلاوه بر روغنکاری ، مکانیزم تعویض دنده اتوماتیک رو با تامین فشار روغن امکانپذیر میکنه پس در صورت خاموش شدن موتور خودرو حین حرکت بعلت از کار افتادن پمپ روغن گیربکس در ادامه حرکت بعلت نرسیدن روغن به اجزا ، قطعات داخلی اون به سرعت  آسیب خواهد دید !

پس نباید فراموش کرد که تموم شدن بنزین و خاموش شدن موتور خودرو دنده اتومات حین حرکت چه خسارت مهمی به گیربکس وارد میکنه 

دومین نکته مهم اینکه بکسل کردن خودرو دنده اتوماتیک در حالیکه موتور خاموشه و چرخهای متحرک روی زمین قرار داشته باشه کار بسیار اشتباهیه و گیربکس رو تخریب میکنه .

دو تست رایج و مهم برای تشخیص اولیه نقص فنی در گیربکس اتوماتیک

1. تست استال : برای تشخیص سلامت گیربکس اتومات و تورک کانورتر در خودرو روشن و گرم شده ترمز دستی کشیده و پای چپ روی ترمز خودرو کاملا ساکن قرار داره ، سپس وضعیت دنده خودرو یکبار در حالت درایو D و در تست بعدی در حالت ریورس R قرار داده و در هر یک از این حالتها حداکثر بمدت 2 ثانیه پدال گاز رو تا انتها فشار میدیم و فورا رها میکنیم . در این حالت در گیربکس سالم دورموتور نباید از 1800 تا 2000 دور بر دقیقه بالاتر بره ، در غیر اینصورت گیربکس یا تورک کانورتر نقص فنی داره !

چون اینکار باعث گرم شدن زیاد گیربکس میشه نباید این تست رو زیاد انجام داد و صرفا یه وسیله تشخیصی در زمانهائیه که به سلامت گیربکس اطمینان نداریم .

2. تست پس روی گیربکس اتومات : خودرو را در رمپ یا شیب 18 درجه یا بالاتر یکبار بطرف جلو یکبار بطرف عقب قرار داده و بدون گاز دادن پدال ترمز رو رها میکنیم . خودرو اتومات باید بمدت پنج ثانیه در مقابل پس روی چه بطرف جلو در دنده عقب و چه بطرف عقب در دنده جلو مقاومت کنه یا در بهترین حالت بطرف جلو در حالت D یا بطرف عقب در حالت R حتی در شیب حرکت کنه !

در غیر اینصورت گیربکس یا تورک کانورتر مشکل داره البته ممکنه روغن گیربکس کیفیتش رو از دست داده باشه و با تعویض اون این مشکل حل بشه .

توجه داشته باشید که کیفیت روغن دنده در گیربکسهای اتوماتیک از اهمیت بسیار بالائی برخورداره و باید نسبت به تعویض بموقع وکیفیت روغن گیربکس دقت بالائی صرف کرد و گرنه خرج تعمیر این قسمتها بسیار بالاست.