در باره سنسور اکسیژن و علل خرابی و زمان تعویض آن - Oxygen sensor
سنسور اکسیژن یکی از حسگرهای مهم خودروهای امروزی است که وظیفه آن سنجش میزان اکسیژن موجود در گازهای خروجی اگزوز موتور و مقایسه آن با اکسیژن موجود در هوای آزاد است . در درون این سنسور مقدار بسیار کمی زیرکونیوم دی اکسید وجود دارد که به اکسیژن موجود در گازهای محیطی که در آن قرار دارد (گازهای داغ خروجی موتور)حساس است و با توجه به مقدار اکسیژن موجود مقدار بسیار کمی انرژی الکتریکی در حد چند هزارم ولت تولید میکند (بین 100 تا 900 میلی ولت).
با توجه به مقادیر ولتاژ تولید شده توسط این سنسور- ecu خودرو مقدار اکسیژن را محاسبه کرده و با توجه به شرایط موجود مقدار یا غلظت پاشش سوخت انژکتورها را کم یا زیاد نموده و بدین وسیله سعی میکند که نسبت سوخت به هوا در موتور را همواره بهینه نگه دارد و شرایط کاری و محیطی موتور را بهبود بخشد. بنابراین سنسور اکسیژن در عملکرد موتور و میزان آلایندگی و مصرف سوخت بهینه نقش اساسی دارد.
(نکته : دمای عملیاتی که سنسور اکسیژن در آن وظیفه خود را به خوبی انجام میدهد بین 600 تا 700درجه سانتیگراد است)
این سنسور موقع سرد بودن به خوبی عمل نمیکند و نیاز به گرم شدن اولیه برای رسیدن به حداکثر راندمان دارد و این گرم شدن سنسور در استارت اولیه موتور توسط مدار گرمکن الکتریکی داخل سنسور و همزمان توسط گازهای خروجی اگزوز موتور اتفاق میافتد
مواد حسگر زیرکونیوم درون سنسور اکسیژن به مرور زمان دچار فرسودگی شده و عملکرد اولیه خود را از دست میدهد و به طور متوسط عمر مفید یک سنسور اکسیژن بین ۸۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر برآورد میشود.
علاوه بر عمر مفید این سنسور آلودگیهای جانبی مثل دوده ناشی از بد کار کردن موتور یا آلودگی در اثر روغن سوزی یا سایر آلودگیهای مربوط به سوخت (خصوصا آلودگیهای ناشی از مکملهای بنرین و ...) که همراه گازهای خروجی موتور به اطراف سنسور اکسیژن راه پیدا میکند باعث ایجاد یک لایه پوشش آلودگی روی این سنسور شده و از عملکرد صحیح آن میکاهد.
گرفتگی کاتالیست کانورتر هم به دلیل جلوگیری از خروج کامل گازهای خروجی موتور میتواند باعث اختلال در عملکرد سنسور اکسیژن شود.
چند توصیه در مورد تعویض سنسور اکسیژن:
اگر ماشین دست دوم خریداری کردید که عملکرد بالای ۱۰۰ هزار کیلومتر داشته و نمیدانید که مالک قبلی در تعمیر و نگهداری خودرو چگونه عمل نموده است اولین کاری که بکنید باید سنسور اکسیژن این ماشین را عوض کنید. به طور کلی سنسورهای اکسیژن بین ۸۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر عمر مفید دارند و پس از آن باید تعویض شوند.
تا جای ممکن از مکملهای بنزین استفاده نکنید چون باعث ایجاد آلودگی و رسوب روی سنسور اکسیژن و مختل کردن عملکرد صحیح موتور میشوند
چون سنسورهای اکسیژن برای درست عمل کردن نیاز به حرارت بالایی دارند و تنها پس از گرم شدن کامل سنسور اکسیژن است که نسبت بهینه سوخت به هوا در موتور توسط ECU به درستی برقرار میشود سعی کنید حتما قبل از شروع حرکت یکی دو دقیقه نسبت به گرم کردن اولیه موتور خودرو اقدام کنید.(در فصول پاییز و زمستان بسته به برودت هوای محیط مدت زمان گرم شدن موتور و رسیدن آن به دمای عملیاتی کمی بیشتر طول میکشد)