استفاده صحیح از زنجیر چرخ

بستن زنجیر چرخ در جاده های برفی و یخبندان ها از اهمیت بالائی در حفظ امنیت و چسبندگی به جاده برخوردار است . هر چند در نقاط  بسیار سردسیر و برفگیر بهتره از لاستیک زمستانی و  میخ دار بجای زنجیر استفاده کرد اما در کشور ما که با برف و یخ دائم روبرو نیستیم لزوم بستن موقت زنجیر چرخ ما رو به طرف استفاده از زنجیر چرخهای مدرن هدایت میکنه .

همونطوریکه همه میدونید زنجیر چرخ باید روی محور انتقال دهنده قدرت موتور نصب بشه مثلا در خودروهای دیفرانسیل جلو روی چرخهای محور جلو و در خودروهای دیفرانسیل عقب روی چرخهای محور عقب و در خودروهای دو دیفرانسیل 4WD در هر دو محور یعنی 4 چرخ .

زنجیر چرخها انواع فلزی ، پلیمری و پارچه ای و ... متنوعی دارند و بهترینشون اونایی هستند که به سهولت و در زمان کم در شرایط سخت بر روی چرخ بسته و باز شوند و به جلوبندی و لاستیک آسیب کمتری برسونند و عمر مفید بالاتری هم داشته باشند .

زنجیر چرخهای فلزی عمرمفید خوبی دارند اما به لاستیک و رینگ و جلوبندی و خود جاده خسارت میزنند و بستن و باز کردنشون هم سخت و دشواره (خصوصا وقتی هوا بسیار سرد و برفی و جاده لغزنده و دستها یخ کرده باشه).

انواع مدرنی از زنجیر چرخهای  پلیمری با طول عمر بسیار بالا و سهولت نصب وجود داره که معمولا بصورت کمربند BELT از داخل شیار های رینگ اسپورت تایر رو در بر میگیرند و در روی رینگ قفل میشن . باز و بستشون بسیار راحت و خسارتی به تایر یا جلوبندی یا جاده نمیزنند اما روی هر نوع رینگی خصوصل رینگهای فولادی قابل استفاده نیستند .

حرکت خودرو با زنجیر چرخ باید بسیار آرام صورت بگیره و انتخاب زنجیر چرخ مناسب بستگی به نوع خودرو و سایز تایر و نوع رینگش داره .

مراقبت از باطری خودرو

وظیفه باطری ، تامین نیروی لازم بمنظورروشن شدن اتومبیل و پس از روشن شدن ماشین ذخیره انرژی و یکنواخت کردن نیروی الکتریکی تولید شده توسط دینام است .

چون امروزه خودروها از سیستمهای الکترونیکی بسیار زیاد و پیچیده بهره میبرند هر گونه نقص در عملکرد باطری (کاهش ولتاژ) میتونه در عملکرد موتور تاثیر منفی داشته باشه و به قسمتهای الکترونیکی آسیب برسونه . 

حال این سئوال پیش میاد که  مهمترین نقطه ضعف های باطری چیه تا ازش پیشگیری کنیم ؟ جواب خیلی سادست . هر باطری از زمان تولیدش به بعد طول عمر مفیدی داره که معمولا 2 ساله و به مرور زمان از کارائی اون کاسته میشه . از طرفی باطریها به دمای محیط حساسند و سرمای زیاد یا گرمای زیاد و ضربه و لرزش (تصادف و رانندگی در جاده ناهموار) و باقی موندن طولانی در حالت دشارژ اونا رو زودتر از پیش بینی ما خراب میکنه و باطری هائی که به درستی یا بطور کامل شارژ نشوند (نقص در دینام یا درجا خوابیدن خودرو یا استفاده زیاد از لوازم برقی ) با سرعت بیشتر فرسوده خواهند شد .

نتیجه : سالی چند بار باید ولتاژ و در باطریهای اسیدی سطح مایع و نیز وضعیت دینام کنترل بشه و قبل از اینکه ضعف در باطری به ضعف در عملکرد موتور و مشکلات الکترونیکی پرهزینه منجر بشه باید باطری رو تعویض یا دینام و کابلهای رابط رو تعمیر کرد .

نکته : مزیت اصلی باطری های MF  نسبت به باطری اسیدی اینه که خودبخود خالی (دشارژ) نمیشن پس اگر برای مدت زیادی قصد خوابوندن ماشین در پارکینگ رودارید بهتره بست منفی باطری رو جدا کنید تا سیستمهای ماشین که در حالت خاموش (standby)هم برق مصرف میکنند از مدار خارج و باطری مدت بیشتری پر بمونه و دشارژ نشه .

نکات تکمیلی و بسیار مهم که باید در مورد تعویض روغن گیربکس بدانیم

گیربکس اتوماتیک اغلب خودروهای امروزی گیج کنترل سطح روغن گیربکس نداره ، پس بهترین کار تعویض روغن گیربکس بادستگاه خودکار شامل تخلیه و اندازه گیری مقدار تخلیه شده و پر کردن همون مقدار روغن به داخل گیربکس خواهد بود .

اما چک کردن سطح روغن گیربکس :
در هرزمان مثلا پس از تعویض روغن یا زمانی که میخواهیم کیفیت روغن یا سطح اون رو بازبینی کنیم  میشه با بازکردن پیچ کنترل سطح روغن روی گیربکس اتومات در حالتی که گیربکس کمی کارکرده و تقریبا کمی گرم شده خروج روغن رو بررسی کرد .
خروج چکه چکه روغن از مجرای کنترل سطح روغن بمعنی فول بودن گیربکس و خارج شدن زیاد بمعنی روغن زیادی overfull و خارج نشدن هیچ روغنی بمعنی کمبود سطح روغن گیربکس خواهد بود.
(نکته : هیچگاه سطح روغن گیربکس رو در حالت سرد بررسی نکنید چون حالت OVERFULL رو اشتباها نشون میده چون مقداری از روغن گیربکس اتومات موقع توقف و خنک شدن به کارتر راه پیدا میکنه و اشتباها فکر میکنید سطح روغن بالاست )

ضمنا : روغن گیربکس قرمزشفافه پس بازرسی روغن خارج شده از گیربکس خیلی حرفها برای گفتن داره :
1-روغن قرمز یا مایل به قرمز و شفاف = وضعیت عالی
2-روغن قهوه ای کدر = روغن باید تعویض بشه .
3-روغن سیاه و دارای چسبندگی و ذرات معلق و ...=نشونه ای از خرابی گیربکسه و احتمالا خرج زیادی نزدیکه !!!

این علائم و رنگ روغن گیربکس شامل گیربکسهای دستی هم میشه

نکته مهم آخر :
کنترل سطح روغن گیربکس فقط  در حالتی که خودرو در سطح کاملا افقی قرار گرفته درسته

 

روش صحیح تعویض روغن گیربکس اتومات خودروهای سواری

تعویض روغن گیربکس اتومات خودروهای سواری فقط در حالتی که گیربکس کاملا گرم باشه انجام میشه و تقریبا شامل تخلیه حدود 5 تا 8 لیتر روغن گیربکس (بسته به مدل خودرو) و جایگزین کردن اونه .

اگر فقط از طریق تخلیه روغن از پیچ کارتر گیربکس اقدام کنیم فقط 3تا 4 لیتر از روغن تخلیه و تعویض میشه و چون همه بخشهای گیربکس اتومات کامل تخلیه نمیشه ( روغن گیربکس اتومات در سه بخش شامل کارترگیربکس+ خودگیربکس+تورک کانورتر جریان داره). در اینحالت روغن کثیف قدیمی با و روغن تازه و نو باهم مخلوط میشن و جرمها و کثیفیها داخل گیربکس میمونه و کیفیت روغن پائین میاد !

بهمین دلیل این فرایند توسط دستگاه خودکار دارای پمپ و مکنده صورت میگیره (از یک طرف روغن تخلیه و از طرف دیگه جایگزین میشه) . معمولا در دستگاههای مدرن چیزی حدود 3 تا 4 لیتر روغن گیربکس هم حین فرایند تعویض برای شستشو و تخلیه مجموعه گیربکس مصرف و دورریز میشه(که به اینکار فلاشینگ گیربکس میگن.

 

 باید عرض کنم در صورت در دسترس نبودن دستگاه خودکار روشهای دستی تهاجمی تر توسط مکانیکها استفاده میشه که در صورت خبره نبودن مکانیک آسیب رسونه.

نکته مهم: بعد از یکی دوبار تعویض روغن گیربکس باید دفعه سوم کارتر گیربکس بازشه و فیلتر روغن داخل گیربکس هم عوض شه .

اغلب نمایندگیهای بزرگ خودروئی دستگاههای خودکار فلاشینگ رو دارن و نمایندگیهای کوچک و تعمیرگاههای ساده یا تعویض روغنیها ندارن یا دستگاههای ساده ای دارن ولی تخصص لازمه انجام دقیق اینکارو ندارن !

نکته : دستگاههای خودکار پیشرفته تر تعویض روغن گیربکس فقط بر مبنای اندازه گیری میزان روغن تخلیه شده کار نمیکنن  بلکه ضمن ارائه مدل خودرو به دستگاه میزان روغن لازمه برای پر کردن و و روش بهینه فلاشینگ اتومات انجام میشه .

 

 

روش تعویض روغن جعبه دنده اتومات بدون دستگاه که من بهش میگم تهاجمی تر:

باز کردن لوله تخلیه روغن از گیربکس به رادیاتور خنک کننده بیرونی گیربکس و روشن کردن خودرو و قرار دادن اون در حالت N  بمنظور بکار افتادن پمپ روغن  داخل گیربکس و تخلیه کامل از لوله جدا شده !!!!

سپس تخلیه کارتر گیربکس و بستن لوله سرجاش و بستن پیچ کارتر و پر کردن گیربکس با مقدار مناسب روغن به تناوب و کم کم تا فول شدن سیستم .

خودتون میبینید که در این روش پمپ گیربکس روغنی رو که مایه حیات اونه کامل به بیرون تخلیه میکنه و تا زمان جایگزین کردن روغن به داخل سیستم و گردش روغن سر جاش گیربکس ثانیه هائی خشک کار میکنه !!!!

در روش فلاشینگ خودکار گیربکس با دستگاه اما .... روغن از یک پمپ وارد و از یک مجرا خارج یا به بیرون مکیده میشه  👍👍👍  یعنی در هیچ حالتی حتی یک لحظه گیربکس بی روغن نمیمونه و ضمنا همه قطعات داخلی  گیربکس در اثر فشار مایع کاملا شستشو هم میشه 👍👍👍

چند نکته کلیدی : اگر گیربکس گیج کنترل سطح روغن داره باید پس از تعویض روغن با دستگاه و چندین بار تعویض دنده درجا در همه حالتهای N D R W و .... و چند صد متر رانندگی مجددا سطح روغن بازبینی و در صورت نیاز جهت فول کردن گیربکس مطابق گیج سرریز صورت بگیره . اما اگر گیربکس گیج نداره باید مهره کنترل سطح روغن روی بدنه گیربکس پس از اینکارها باز و اونقدر روغن سرریز شه تا خروج روغن از سوراخ سطح روغن بصورت چکه چکه فول بودن و اضافه نبودن رو تائید کنه.

در خاتمه : کم بودن سطح روغن داخل گیربکس اتومات و عدم انتخاب نوع مناسب روغن مصرفی مطابق توصیه سازنده خودرو شدیدا به گیربکس آسیب میرسونه.

تفاوت واژه های گشتاور Torque با اسب بخار HP تولیدی موتور خودرو

1-      گشتاور (تورک) از حاصل ضرب نیرو در فاصله (طول اهرمی) به دست میاد ، مثلا وقتی با یک آچار یک مهره را سفت میکنیم طول دسته آچار و نیروی وارده به آن تولید گشتاور لازم برای محکم کردن مهره میکنه. همین مورد در داخل موتور خودرو هم اتفاق میفته یعنی نیروی تولید شده در اثر احتراق سوخت داخل سیلندر به پیستون فشار آورده و نیرو توسط شاتون به بخشی از میل لنگ وارد میشه که فاصله یاتاقان روی میل لنگ که نیرو بهش منتقل شده تا محور مرکزی میل لنگ همون اهرم یا فاصله است . همچنین نیروی وارده از موتوربه گیربکس توسط تغییر اهرمی نسبت انتقال نیرو یا همون سایز دنده ها به گشتاور بیشتر در دنده های سنگین یا گشتاور کمتر در دنده های سبک تبدیل میشه .

پس براحتی با تغییر قدرت نیرو یا افزایش طول فاصله اهرم میشه گشتاور رو زیاد یا کم کرد .

2-      اسب بخاراز حاصل ضرب گشتاور در دور موتور به دست میاد مثلا برای اینکه با یک خودرو از یک نقطه با سرعت بیشتر به نقطه دوم برسیم نیاز به قدرت یا همون اسب بخار بیشتر داریم و باید دور موتور یا گشتاور رو بالاتر ببریم . به زبان ساده تر برای اینکه سرعت و قدرت بیشتری در اختیارمون باشه باید یا موتور و گیربکس بزرگتر و قویتری در اختیار داشته باشیم یا با افزایش دور موتور و تغییر ساختار موتورو گیربکس یا  افزایش دورموتور و فشار آوردن به موتور کوچکتر و ضعیف تر به اسب بخار لازمه دست پیدا کنیم .

مثال 1 : اگر دو خودرو با مشخصات زیر رو با هم مقایسه کنیم :

-          موتور خودرو اولی بزرگتر و سنگینتره و 200 اسب بخار قدرت با 100 نیوتون متر گشتاور تولید میکنه

-          موتور خودرو دومی کوچکتر و سبکتره و فقط 100 اسب بخار قدرت و 200 نیوتن متر گشتاور میتونه تولید کنه

درمقایسه میزان سرعت همیشه خودروئی که اسب بخار بیشتری داره برنده است چرا که بدلیل بزرگ تر بودن امکان طراحی گیربکس بزرگتر و استفاده از قابلیت اهرم برای افزایش گشتاور تولیدی موتور وجود داره. درسته که موتورخودرو کوچکتر گشتاور بیشتری تولید میکنه و وزنش هم کمتره اما امکان بهره گیری از گیربکس بزرگتر ب توانائی بالاتر رو نداره .

مثال 2 : اگر قدرت بدنی یک انسان بالغ رو ثابت فرض کنیم همین انسان با استفاده از اهرم میتونه وزنهای بزرگتر و وزنه های بیشتراز توانش رو جابجا کنه یا قدرت بالاتری با بکار گیری ابزار دسته بلندتر اعمال کنه  یعنی گشتاور بیشتری رو در اختیار بگیره .

جمع بندی : خودرو در هر دنده ای که حرکت میکنه در یک محدوده خاص به حداکثر گشتاور در اون دنده میرسه و بعد از اون با افزایش دور موتور (گازدادن) تا جائی که برای موتور ممکن باشه به اسب بخار بالا تری میرسه . اما از یک نقطه به بعد همچنان که بخاطر محدودیتهای توان و طراحی موتورگشتاور دیگه بالانمیره ، اسب بخار یا توان هم به محدوده خاصی که برسه دیگه بالاتر نمیره و به حداکثر ممکن میرسه .

 

بدیهی است که هیچ موتوری نمیتونه با حداکثر گشتاور و حداکثر دورموتور و حداکثر اسب بخار تولیدی مدت خیلی زیادی دوام بیاره و برای افزایش عمر موتور نباید بطور دایم به محدوده های Red Line نزدیک شد یا از حداکثر توان موتور استفاده کرد. تنوع ضرایب دنده گیربکس و لزوم تغییر بموقع دنده راههائی است که حداکثر کارائی ممکنه رو در کنار کمترین آسیب به موتور در کنار مصرف بهینه تضمین میکنه .